Wynalazek, dotyczący nowej – krystalicznej postaci chlordiazepoksydu, leku, który powstał we współpracy trzech gdańskich uczelni UG, GUMed oraz PG, uzyskał ochroną Urzędu Patentowego RP! Część prac nad wynalazkiem przeprowadzono w Pracowni Krystalochemii, na Wydziale Chemii UG.
Prace badawcze nad innowacyjnym rozwiązaniem, prowadzili naukowcy z trzech uczelni: Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (GUMed), Uniwersytetu Gdańskiego (UG) oraz Politechniki Gdańskiej (PG). W skład zespołu wchodzili: z ramienia UG – prof. Artur Sikorski z Wydziału Chemii; z Wydziału Farmacji GUMed – prof. M. Wesołowski, dr P. Garbacz oraz mgr A. Lech, zaś z Politechniki Gdańskiej – prof. M. Gazda.
Wynalazek powstał w związku z narastającymi problemem występowania zaburzeń psychicznych w społeczeństwach. Według raportów dotyczących zdrowia mieszkańców Unii Europejskiej, zaburzenia psychiczne stały się największym wyzwaniem zdrowotnym w Europie. Szacuje się, że z tego powodu cierpi
co najmniej 4 na 10 mieszkańców UE, a najczęstszymi dolegliwościami są: depresja, zaburzenia lękowe, nerwice, bezsenność oraz schorzenia wynikające z nadużywania substancji psychoaktywnych. Chlordiazepoksyd to lek należący do grupy benzodiazepin, które znajdują zastosowanie w leczeniu tych dolegliwości. Został on odkryty w latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia przez Leona Sternbacha, polsko-amerykańskiego chemika oraz farmaceutę, absolwenta Uniwersytetu Jagiellońskiego. Co ciekawe, temu naukowcowi zawdzięczamy również odkrycie substancji znanej pod nazwą valium – leku o podobnym działaniu i budowie, co chlordiazepoksyd – która swego czasu była najlepiej sprzedającym się specyfikiem w Stanach Zjednoczonych (prawdopodobnie od tej substancji był uzależniony Elvis Presley). Jak w przypadku wielu substancji leczniczych, przyjmowanie chlordiazepoksydu może wywoływać wiele skutków ubocznych. Lek ten posiada również nienajlepszą rozpuszczalność w wodzie, co skutkuje umiarkowaną biodostępnością. Celem prac interdyscyplinarnego zespołu naukowców było rozwiązanie tych problemów.
–By poprawić właściwości leków stosuje się wiele strategii. Jedną z nich jest tworzenie soli organicznych, co skutkuje modyfikacją właściwości fizycznych, chemicznych i biofarmaceutycznych aktywnych składników. W ramach badań koordynowanych przez prof. M. Wesołowskiego udało się otrzymać taką sól chlordiazepoksydu w postaci krystalicznej – opowiada prof. Sikorski. I dodaje – Zakres moich prac obejmował badania dotyczące charakterystyki wynalazku, w szczególności pomiary metodą rentgenowskiej analizy strukturalnej monokryształów oraz ustalenie struktury krystalicznej związku. Prace, które były prowadzone nad wynalazkiem są przykładem tego, w jaki sposób można wykorzystać wzajemnie uzupełniające się kompetencje naukowców oraz infrastrukturę badawczą uczelni zrzeszonych w Związku Uczelni w Gdańsku im. Daniela Fahrenheita (FarU), by prowadzić interdyscyplinarne oraz innowacyjne badania, które stawiają czoła problemom społecznym – podsumowuje naukowiec.
To kolejny już wynalazek naukowca z Wydziału Chemii UG dotyczący wieloskładnikowych kryształów zawierających substancje aktywne farmaceutycznie, po wcześniejszym opatentowaniu nowych krystalicznych form niesteroidowego leku przeciwzapalnego nimesulidu – podkreśla Katarzyna Gronowska, dyrektorka Centrum Transferu Technologii UG, odpowiedzialnego za proces ochrony własności intelektualnej oraz komercjalizację wynalazków w Uniwersytecie Gdańskim.
W Pracowni Krystalochemii Wydziału Chemii UG prowadzone są również badania nad innymi lekami. Dlatego też zapraszamy do współpracy firmy z branży farmaceutycznej, szukające innowacyjnych rozwiązań w tym obszarze.
Kontakt do Centrum Transferu Technologii – +48 58 523 33 74 lub +48 58 523 33 75, biuro@ctt.ug.edu.pl
Opracowanie: AS, CTT UG
